Ogólnie , Historia gminy Kołbaskowo , Budownictwo , Transport , Gospodarka wodna
Ogólna charakterystyka gminy Kołbaskowo
Gmina Kołbaskowo jest jedną z najdalej na zachód wysuniętych gmin w województwie Zachodniopomorskim. Jej powierzchnia wynosi 105 km2. Od zachodu granicę gminy wyznacza granica państwowa, od północy i północnego wschodu graniczy z miastem Szczecin i gminą Dobra, a od wschodu z gminą Gryfino.
Gmina Kołbaskowo rozłożona jest na tzw. Wale Bezleśnym, nieco zalesionym na zboczach rzeki Odry. Najwyższym punktem Wału jest tzw. Mała Góra (88 m n.p.m.). W przeszłości cały teren porastały lasy. Penetracje archeologiczne upatrują tu śladów człowieka już w okresie epoki kamiennej. Wskazują na to ustalenia z Ustowa, gdzie na tzw. Gęsiej Górce odkryto jamy mieszkalne sprzed 4 tys. lat.
Gmina ta charakteryzuje się niewielkim uprzemysłowieniem. Podczas Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 zamieszkiwało ją 7 564 mieszkańców. Znajdują się tu jedynie małe zakłady zatrudniające na ogół od kilku do kilkudziesięciu osób, głównie o lokalnym znaczeniu i pracujące głównie na bazie lokalnych surowców. Do 1990 roku ludność była głównie zatrudniona w rolnictwie lub też dojeżdżała do pracy do Szczecina. Użytki rolne stanowią 65,7% powierzchni gminy. Do 1990 roku w rolnictwie Gminy Kołbaskowo dominował sektor państwowy z wielkotowarowymi gospodarstwami rolnymi i fermami funkcjonującymi w ramach KPGO Szczecin. Jednakże w ostatnich latach zaznaczył się w rolnictwie widoczny regres. Nastąpiło masowe odłogowanie gruntów ornych oraz użytków zielonych o niskiej klasie bonitacji, a także nastąpiło zmniejszenie obsady bydła i trzody chlewnej. Po 1990 roku w związku z przekształceniami gospodarczymi znaczna część gruntów została wyłączona z produkcji pod inną działalność gospodarczą, w tym związaną z handlem przygranicznym, powiązanym z istnieniem przejść granicznych w Kołbaskowie i Rosówku.
Część gruntów oczekuje na zalesienie. Lasy w Gminie Kołbaskowo zajmują około 7,1% powierzchni gminy i prawie w całości znajdują się w gospodarczym wykorzystaniu przez Nadleśnictwo Gryfino. Są to w większości zbiorowiska borowe obejmujące bory świeże, bory mieszane świeże, a także zbiorowiska łęgowe i grądy. Wszystkie te zbiorowiska występują głównie na odcinku skarpy Odry od Pargowa do Ustowa. Natomiast na obszarze Międzyodrza występują głównie olesy i lasy łęgowe. Niewielka część lasów łęgowych i olsów zlokalizowanych w granicach Międzyodrza pozostaje w gestii Parku Doliny Dolnej Odry. Na terenie gminy nie ma większego zakładu przetwórstwa drewna.
Gmina leży w zasięgu oddziaływania Gminy Szczecin, w którym skupione są funkcje obsługi ludności o znaczeniu regionalnym, a dla Szczecina gmina stanowi zaplecze w zakresie niektórych funkcji (turystyka podmiejska, ujęcia wody, zaplecze mieszkaniowe). Mimo korzystnych warunków dla rozwoju rolnictwa, zmiany strukturalne w kraju oraz położenie gminy powodują zmniejszanie się tej funkcji na korzyść usług rzemiosła produkcyjnego i handlu. Ze względu na duże walory przyrodnicze i krajobrazowe związane z Doliną Odry oraz przygranicznym położeniem, gmina ta została zaliczona do gmin o wysokich walorach turystycznych.
Historia gminy
Pierwsze wzmianki o tych terenach pochodzą ze źródeł datowanych na koniec XII wieku (wzmianka źródłowa o Karwowie z 1191 r.). Od wczesnego średniowiecza aż do wymarcia panujacej tu dynastii Gryfitów znaczny odsetek ziemi dzisiejszej gminy należał właśnie do Gryfitów. W XVI i I połowie XVII wieku ok. 30% ziem wchodziło w skład szczecińskiej domeny książęcej.
Rozległe posiadłości posiadał również Kościół. Największym właścicielem ziemskim był szczeciński klasztor cysterek. Znaczne uposażenia miały też inne szczeciński kościoły: Św. Jakuba, Św. Jana oraz Kościół Mariacki. Po reformacji i rozwiązaniu klasztoru cysterek, ich dobra przeszly w ręce tych kościołów i domu panującego.
Kurów był również miejscem wymienianym w pamiętnikach gen. Batowa, gdzie 26 kwietna 1945 r. niemiecki burmistrz Szczecina poddał miasto. W czasie ostatniej wojny , w okolicy Siadła Dolnego, miejscowości położonej przy skarpie doliny rzeki Odry, znajdował się obóz polskich, razieckich i francuskich jeńców wojennych. Na krawędzi wysoczyzny, 60 m wyżej, w okolicy Siadła Górnego, pozostałości archeologiczne potwierdzają istnienie dwukulturowego grodziska: kultury łużyckiej, a póżniej pomorskiej. Podobne ślady z wałem, umocnieniami i fosą odkryto nieopodal Kamieńca na tzw. Świętej Górce (45 m n.p.m. ).
Budownictwo mieszkalne
Gmina Kołbaskowo liczy 23 wsie, z czego dwadzieścia jest samodzielnymi jednostkami osadniczymi. Obszar gminy podzielony jest na 21 obrębów geodezyjnych (w tym rejon Międzyodrza jest niezasiedlony, częściowo stanowi obszar parku krajobrazowego). Na sieć osadniczą składają się:
Stan zasobów mieszkaniowych przedstawiono według danych za rok 2001 i przy liczbie ludności Gminy Kołbaskowo 7 425 osób.W związku z realizacją osiedli mieszkaniowych i zasiedlaniem wybudowanych nowych mieszkań w Przecławiu i Warzymicach oraz wzrostem ludności, wskaźniki ulegają ciągłym zmianom z korzyścią dla warunków zamieszkania. Dominacja budownictwa jednorodzinnego, z preferencją zabudowy wolnostojącej z parcelą 600-1000 m2 dla terenów zurbanizowanych oraz 2000 m2 dla terenów zabudowy rezydencjonalnej.
Zabudowa szeregowa do 5 segmentów z parcelą 350-500 m2 pod jeden segment jest dopuszczalna w kompleksach osiedli mieszkaniowych i nie powinna przekraczać 30% powierzchni osiedla. Projektowana zabudowa do dwóch kondygnacji nadziemnych z wysokim dachem i wysokości maksymalnej do 12,0 m nad poziom terenu.
Zaleca się budynki parterowe z wysokim dachem, Szczególnie na terenach rezydencjonalnych oraz w pobliżu stref ekologicznych. Uzupełnienia w obrębie istniejącej zabudowy należy realizować w skali i charakterze obiektów sąsiednich. W miejscowościach, w których projektuje się zwarte obszary osiedli mieszkaniowych dopuszcza się budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne niskiej intensywności w postaci małych domów mieszkalnych z wydzieloną parcelą minimum 2000 m2. Powierzchnia przeznaczona pod tą formę zabudowy nie powinna przekraczać 20% obszaru zainwestowania. Projektowana zabudowa do dwóch kondygnacji nadziemnych z wysokim dachem, dopuszcza się miejscowe dominanty przy wysokości maksymalnej do 15,0 m nad poziom terenu.
Transport
Gmina Kołbaskowo leży w węźle drogi krajowej nr 13 (Szczecin - Kołbaskowo - Berlin) oraz drogi A6 (Autostrada Szczecin - Berlin). Przebiegają tu dwie linie kolejowe: Szczecin - Berlin, Szczecin - Pasewalk. Za wiaduktem nad autostradą znajduje się tor kolejowy zbudowany w 1843 roku. Na terenie gminy działają 3 przejścia graniczne: drogowe w Kołbaskowie i Rosówku i piesze w Bobolinie. Przygraniczne położenie ułatwia mieszkańcom i jednostkom organizacyjnym kontakty z zachodnim sąsiadem.
Drogi krajowe:
Drogi powiatowe:
Gmina Kołbaskowo obsługiwana jest przez autobusy Państwowej Komunikacji Samochodowej. Wszystkie 22 miejscowości posiadają połączenia ze Szczecinem. Łącznie na terenie gminy zlokalizowanych jest 25 przystanków. Ilość połączeń ze Szczecinem jest zróżnicowana i w zależności od usytuowania miejscowości waha się od 1 (Przylep, Ostoja, Stobno) do 37 (Kołbaskowo). Podobnie zróżnicowana jest ilość połączeń poszczególnych miejscowości z ośrodkiem gminnym i waha się od 1 (Przylep, Ostoja, Stobno) do 33 (Przecław).
Gospodarka wodna
Gmina Kołbaskowo należy do gmin o dobrze rozbudowanym systemie zaopatrzenia w wodę w oparciu o istniejące wodociągi grupowe wiejskie i zakładowe. Na ogólną liczbę 22 wsi z wodociągów korzysta 21 wsi. Indywidualne zaopatrzenie w wodę występuje we wsi Kamionka.
W ostatnim okresie wybudowano w gminie Kołbaskowo nową kanalizację, korzystając m.in. z funduszy unijnych (zał. 3). Inwestycja ta była realizowana w latach 1998-2003. Łącznie wybudowano 102 km instalacji, 63 przepompownie ścieków i jedną oczyszczalnię ścieków o wydajności 24.000 m3 na dobę. Skanalizowano wszystkie miejscowości w Gminie oprócz Pargowa. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 44,7 mln PLN.
Wodociągi na terenie gminy użytkują Wodociągi Zachodniopomorskie Sp. z o.o. w Goleniowie. Strefa ochrony sanitarnej bezpośredniej dla poszczególnych studni na terenie ujęcia wody jest zachowana i zawarta w granicach ogrodzenia ujęcia. Wody podziemne eksploatowane na obszarze gminy występują w zasadzie w obrębie czwartorzędowego piętra wodonośnego. Wyjątek stanowi rejon Kamieńca i Kołbaskowa, gdzie obserwuje się kontakt poziomu czwartorzędowego z trzeciorzędowym.
Ujęcia wody na terenie gminy są głębinowe ze studniami wierconymi powyżej 35 m głębokości, a otwory studni posiadają kilkunastometrową warstwę izolacyjną z gliny. Na terenie gminy zlokalizowane zostało tymczasowe ujęcie wody dla Gminy Szczecin, stanowiące ujęcie brzegowe w dolinie Odry na Kanale Kurowskim pomiędzy wsią Kurów i Ustowo. Z uwagi na to, iż ujęcie jest ujęciem zastępczym współpracującym ze stacją uzdatniania wody Pomorzany, wydajność jego obecnie jest związana z wydajnością stacji. Poszczególne urządzenia Z.W. Pomorzany posiadają różną wydajność. Zdolność wynikową stacji równą 32,0- 40,0 tys. m3/d ograniczają filtry pospieszne. Przyjęto ujęcie typu nurtowego z wejściem rurociągu wody surowej 1600 mm do Kanału Kurowskiego na odległość ok. 20,0 m od linii brzegowej. W odległości ok. 400 m od ujęcia zlokalizowano pompownię, której zadaniem jest tłoczenie wody surowej ujętej z Kanału Kurowskiego na stację uzdatniania wody Pomorzany. Z pompowni woda przesyłana jest do Z.W. Pomorzany dwoma rurociągami tranzytowymi o średnicy 800 mm każdy z rur PE.
Zobacz interaktywną mapę Gminy Kołbaskowo